ဗဟုသုတ

ယခင္တစ္ပါတ္က ျမန္မာနာရီ၆၀ အေၾကာင္းကို မိတ္ေဆြတို႔အား ေ၀မွ်ေပးခဲ့ၿပီ။ယခုတဖန္ ဗဟိုစည္ တီးခတ္ပံုအေၾကာင္း ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါဦးမည္။
ျမန္မာ ဘုရင္တို႔၏နန္းေတာ္တြင္ ဗဟိုရ္စင္ဟူ၍ ႐ွိေလသည္။ေမွ်ာ္စင္ထိပ္တြင္ စည္ႀကီးတစ္လံုးကို ခ်ိတ္ဆဲြထား၏။ယင္းကို ဗဟိုရ္စည္ဟု ေခၚေလ၏။
႐ွင္ဘုရင္မ်ားအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္အခါက အခါၾကားဗဟိုဟူ၍ ေန႔ေလးႀကိမ္ ညေလးႀကိမ္ တစ္ရက္လ်င္ ဗဟိုစည္ႀကီးအား ၈ႀကိမ္ တီးရေလသည္။
ေန႔တာတိုသည္ျဖစ္ေစ ႐ွည္သည္ျဖစ္ေစ ေန႔နာရီကို ေလးပိုင္းပိုင္း၍ တစ္ပိုင္းလ်င္ တစ္ဗဟို တီးရ၏။
ညတြင္လည္း ထိုနည္းအတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ေန႔တာအတိုဆံုးလတြင္ ၆နာရိတြင္ တစ္ဗဟိုရ္ျဖစ္ၿပီး ေန႔တာအ႐ွည္ဆံုးလတြင္ ၉နာရီ တစ္ဗဟိုရ္ ျဖစ္ေလ၏။
ေန႔တာညတာညီမွ်ေသာ တန္ခူးလတြင္ နံနက္ေနထြက္သည္ကစ၍ ေရနာရီတစ္နာရီလ်င္ ေမာင္းတစ္ခ်က္ ႏွစ္နာရီလ်င္ ေမာင္း၂ခ်က္၊အစဥ္အတိုငး္တီးသြားၿပီး ၇နာရိခြဲတြင္ ေခါင္းေလာင္းသံ ၁၁ခ်က္ ဗဟိုစည္သံ ၁၁ ခ်က္ တစ္လွည့္စီ တီးရ၏။ယင္းကို ေန႔တစ္ခ်က္တီးဟုေခၚေလ၏။ယေန႔ေခတ္နာရိီႏွင္ဆိုေသာ္ မနက္ ၉နာရီအခ်ိန္ပင္။ဤတစ္ခ်က္တီးခ်ိန္သည္ လႊတ္ေတာ္စေသာ ရံုးလုပ္ငန္းတို႔ စခ်ိန္ပင္။
တစ္ခ်က္တီးၿပီးလ်င္ ေရနာရီ တစ္နာရီၾကာလ်င္ တစ္ေမာင္းထုရျပန္၏။၇နာရခြဲၾကာလ်င္ ေခါင္းေလာင္းသံ ၂၂ခ်က္ ဗဟိုစည္ ၂၂ခ်က္ တစ္လွည့္စီ တီးရ၏။ယင္းကို ေန႔ ၂ခ်က္တီး ဟုေခၚသည္။ယေန႔ေခတ္ မြန္းတည့္၁၂နာရအခ်ိန္ပင္။ေနာက္ ၇နာရီခြဲၾကာလ်င္ ေခါင္းေလာင္းႏွင္ဗဟိုရ္စည္ ၃၃ခ်က္စီ တီးရ၏။ယင္းကို သံုးခ်က္တီးဟုေခၚသည္။ညေန ၃နာရီႏွင့္ ညီမွ်၏။ရံုးဆင္းခ်ိန္ပင္။ေနာက္ထပ္ ၇နာရီခြဲၾကာလ်င္ ေခါင္းေလာင္းႏွင့္ဗဟိုစည္ ၄၄ခ်က္စီတီးရ၏။ယင္းကို ေလးခ်က္တီးဟုေခၚသည္။၄ခ်က္တီးကားေန၀င္ခ်ိန္ႏွင့္အကိုက္ပင္ျဖစ္၏။ေလးခ်က္တီးလ်င္ကား နန္းေတာ္သို႔၀င္ေသာ တံခါးေပါက္မ်ားအနက္ အလယ္ေပါက္မ်ားကို ပိတ္ၾကရ၏။
ညတြင္လည္း အထက္ပါနည္းအတိုင္း တီးခတ္သြားၾကရ၏။ညတစ္ခ်က္တီးတြင္နန္းေတာ္တံခါးေပါက္မ်ား အားလံုး ကို ပိတ္ၾကရ၏။မည္သူမွ် ၀င္ထြက္၍ မရေတာ့ေခ်။၀င္လိုထြက္လိုျငားေသာ္ ၿမိဳ္၀န္၏စာခြၽန္ပါမွ ရ၏။
ညသန္းေခါင္တြင္ ၂ခ်က္တီး။မနက္၃နာရီခန္႔တြင္ ၃ခ်က္တီး၊နနက္ေနထြက္လ်င္ ၄ခ်က္တီးဟုေခၚသည္။နန္းေတာ္တံခါးမ်ားျပန္ဖြင့္ၾကကုန္၏။
မနက္၃နာရခန္႔တြင္ ေခါင္းေလာင္း၃၃ခ်က္ ဗဟိုရ္စည္ ၃၃ခ်က္ တစ္လွည့္စီတီးရ၏။ယင္းကို ၃ခ်က္တီးဟု ေခၚသည္။လႈိင္ထိပ္ေခါင္တင္၏ စိန္ျခဴးၾကာေညာင္ေဘာဘယ္မွ သံုးခ်က္စည္ေတာ္ ႐ိုက္ေဆာ္ညႇင္းတယ္ေလး လင္းျပန္လုေနာ္ ဆိုသည္မွာ ဤသံုးခ်က္တီးအခ်ိန္ကို ရည္ညႇြန္းဖြဲ္ဆိုျခင္းပင္။
မွတ္သားဖြယ္ရာတစ္ခုမွာ ေ႐ွးယခင္က ဘုရင္တစ္ပါးကို အျခားဘုရင္ လာေရာက္သိမ္းပိုက္ခံရလ်င္ အသိမ္းပိုက္ခံဘုရင္၏ နန္းေတာ္ျပႆဒ္အထက္႐ွိ ထီးေတာ္ကိုျဖဳတ္ခ်ၿပီး ဗဟိုရ္စည္ကိုလည္း ထိုးေဖာက္ပစ္ၾကသည္။ဤသည္ကိုပင္ ထီးက်ိဳးစည္ေပါက္သည္ ဟု ဆို၏။သူ႔ကြၽန္ျဖစ္သည္ တစ္ပါးသူ၏ေအာက္သို႔ က်ေရာက္သည္ဟုဆိုလိုျခင္းပင္။နန္းေတာ္္ေဆာင္အထက္႐ွိ မွန္ကင္းတို႔ကိုလည္း ျဖဳတ္ခ်ၾကေၾကာင္းး ကိုလည္း မွတ္သားဖူးသည္။ဤသည္ကိုပင္ မွန္ကင္းတလွည့္ ထင္းတလွည့္ဟု ေခၚဆိုၾကျခင္းပင္။(ထီးျဖဳတ္ခ်ေၾကာင္းကို မွန္နန္းရာဇ၀င္ႀကီး၌ အေနာက္ဘက္လြန္မင္းက ေတာင္ငူဘုရင္နတ္႐ွင္ေနာင္၏ ထီးနန္းအား သိမ္းပိုက္ၿပီးေသာ္ လက္ေအာက္ခံဘုရင္အျဖစ္ ထီးကိုျဖဳတ္ခ်ေၾကာင္း ဆို၏။သိမ္းပိုက္ခံ ဘုရင္တို႔သည္ မိမိတို႔ ျပန္လည္ေတာ္လွန္ႏိုင္ပါက ထီးေတာ္ကို အသစ္ျပန္တင္ေၾကာင္းလည္း မွတ္သားဖူးသည္။စကားခ်ပ္)