Saturday, August 30, 2014

ေရႊက်င္၁၃ရြာ ေကာက္စိုက္သူမ ေတးသံမ်ား (၁)

ေကာက္စိုက္ေတးသံတို႔ကား မည္သည့္ေခတ္တြင္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ ဟု တိတိက်က် မသိရေခ်။သို့ေသာ္ က်ႏုပ္တို႔ ငယ္စဥ္က အလယ္တန္းကဗ်ာ ဖတ္စာအုပ္၌

ထမင္းရယ္ဆာ ဟာလွေပါ့ေလး                                                                                                         
လယ္ၾကီးရွင္ ေပါင္ကန္စင္းက ဗန္းခင္းလို႔ေက်ြး                                                                          
ပ်ိဳေလးစားလို႔၀ေခ်ျပီ  အီေခ်ေပါ့ေလး                                                                                                   
ကန္စြန္းရြက္ ေရလံုျပဳတ္ ဟင္းလုပ္လို႔ေက်ြး                                                                                              
စိုက္ၾကပါ ေအတို႔ရယ္ ပ်ိဳတို႔မွာ ရြာေ၀းလို႔                                                                                                   
ေရခပ္မီ နံ႔သာေသြး မိုးခ်ဳပ္မယ္ေလး ။   

 ဟူသည့္ ေညာင္ရမ္းေခတ္ ေကာက္စိုက္သူမေတးသံ  ကို သင္ခဲ့ၾကရာ ေကာင္စိုက္ေတးသံမ်ားသည္ ေညာင္ရမ္းေခတ္တြင္ ထြန္းကားေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရေပသည္။
က်ႏုပ္တို႔ တန္႔ဆည္နယ္ကား တစ္ေခတ္တစ္ခ်ိန္က ဗံုၾကီးသံ၊ေကာက္စိုက္သံတို႔ ထြန္းကားခဲ့ရာေနရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။က်ႏုပ္ အသက္ ၂၀ခန္႔ထိ အဆိုပါ ဗံုၾကီးသံ၊ေကာက္စိုက္သံတို႔ကား ထြန္းကားဆဲပင္။သို႔ေသာ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္း ျပီးသကာလမွစ၍ ဗံုၾကီးသံ၊ေကာက္စိုက္သံတို႔သည္ တစတစ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေခ်ေတာ့၏။က်ႏုပ္သည္လည္း အေဒၚ၊အမမ်ား ေကာက္စိုက္သံ ဆိုခဲ့ၾကစဥ္က မွတ္သားထားရေကာင္း မွန္းမသိေခ်။၂၀၀၇ခုႏွစ္တြင္ ရြာကိုေခတၱခဏ အလည္ေရာက္စဥ္ အမၾကီးမ်ား ငယ္ဘ၀ကို ျပန္သတိယ၍ ေကာက္စိုက္သီခ်င္းမ်ား သီဆိုၾကေၾကာင္း သိရွိရသျဖင့္ ရြာထဲမွ အမၾကီး ၈ေယာက္ကို ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းထဲ ဖိတ္ေခၚ၍ ေကာက္စိုက္သီးခ်င္းမ်ားကို သီဆိုေစကာ အသံသြင္းထားရ၏။တိပ္ေခြႏွစ္ေခြစာ သီဆိုေပးသြားၾက၏၊သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ မဆိုျဖစ္သည္မွာလည္း အႏွစ္၂၀ ေက်ာ္သြားျပီ ျဖစ္ေလရာ သူတို႔ဆိုခဲ့ဖူးေသာ သီခ်င္းအားလံုးကို မမွတ္မိႏိုင္ၾကေတာ့ေခ်။သီခ်င္းမ်ားကိုသာမက တစ္ခ်ိဳ႔ေသာ သီခ်င္းစာသားမ်ားကိုပင္ ေကာင္းမြန္စြာ မမွတ္မိပဲ ရွိေခ်၏။၀မ္းနည္းစရာပင္။ အဆိုပါ အမၾကီးမ်ား သီဆိုေပးခဲ့ေသာ ေကာက္စိုက္သီခ်င္းမ်ားကို ၁၉၉၈ခုႏွစ္ စာေပဗိမာန္စာမူဆုရ စာေရးဆရာလြင္ဦး ေရးသားေသာ သဘာ၀သာတဲ့ ေမာင္တို႔ရြာ စာအုပ္မွ တန္႔ဆည္နယ္ ေကာက္စိုက္သံမ်ားႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆးၾကည့္ေသာအခါ တြင္လည္း တစ္ခ်ိဳ႔တစ္ေလသာ တူသည္ကို ေတြ႔ရသည္။က်ႏုပ္တို႔ရြာႏွင့္ ရြာခ်င္းကပ္ေနသည့္ ကန္ကေလးကုန္းရြာ ေကာက္စိုက္သံႏွင့္ပင္ မတူညီသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရေခ်သည္။သို့ျဖစ္၍ အဆိုပါ ေကာက္စိုက္သံမ်ားကို က်ႏုပ္မွ မွတ္တမ္း မတင္လ်ွင္ မည္သူမွ် စိတ္၀င္စားဖြယ္ မရွိ၍ က်ႏုပ္မွ သမိုင္းတစ္ေခတ္မွ ကာက္စိုက္ေတးသံတို႔ကို မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ စုေဆာင္း၍ ေရးသားရေပေတာ့သည္။                                                        ေကာက္စိုက္သံဆိုသည္မွာ ေကာက္စိုက္သူမတို႔ ေကာက္စိုက္ယင္း သီဆိုၾကေသာ သီးခ်င္းကို ေခၚသည္။ ေကာက္စိုက္သူမတို႔ ေကာက္စိုက္ၾကရာတြင္ တစ္ဖြဲ႔လ်င္ လူႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သံုးဆယ္အထိ ပါရွိတတ္သည္။အဆိုပါ တစ္ဖြဲ႔ကို ေဘာက္ဟုေခၚၾကသည္။အဆိုပါ ေဘာက္တစ္ေဘာက္လ်င္ ေဘာက္သူၾကီးဟုေခၚေသာ အမ်ိဳးသား တစ္ဦး ပါရွိသည္။သူကား အဖြြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ပင္။သူ႔ကို ပ်ိဳးလက္ခ်ဟူ၍လည္းေခၚေလသည္။ေကာက္စိုက္သူမတို႔ကား ေဘာက္သူၾကီး အမိန္႔ကို နာခံၾကရသည္။အဆိုပါ ေကာက္စိုက္သူမတို႔ ေကာက္စိုက္ရာတြင္ ေဘာက္သူၾကီးက ပ်ိဳးစည္းကို လက္တစ္ဆုပ္စာခန္႔ခဲြ၍ ေကာက္စိုက္သူမတို႔၏ ေနာက္ဘက္၌ ခ်ေပးရသည္။ေကာက္စိုက္သူမတို႔က ေဘာက္သူၾကီး အသင့္ခ်ေပးေသာ ပ်ိဳးပင္မ်ားကိုယူ၍ ေကာက္စိုက္ၾကရသည္။ေကာက္စိုက္သူမတို႔တစ္ဖြဲလံုးတစ္ျပိဳင္နက္တည္းစိုက္သြားရေသာအက်ယ္အ၀န္းကိုငန္းဟုေခၚသည္။လယ္တစ္ကြက္၏အက်ယ္အ၀န္းကို မူတည္၍ သံုးေလးငန္းအထိ စိုက္ၾကရေလသည္။လယ္တစ္ကြက္လံုး ေကာက္စိုက္၍ ျပီးဆံုးလ်င္ကား လယ္ပိတ္သည္ ဟုေခၚသည္။ လယ္ေတာမ်ားအားလံုး စိုက္ပ်ိဳး၍ ျပီးဆံုးခ်ိန္ကို ထြန္တံုးပိတ္ခ်ိန္ဟု ေခၚသည္။                  ေကာက္စိုက္သီခ်င္းဆိုရာတြင္ ေဘာက္သူၾကီးမွ မည္သူႏွင့္မည္သူသည္ လိုက္ဖက္သည္ဟူ၍ တြဲဖက္ေပးေလ့ရွိသည္။ေကာက္စိုက္သီခ်င္းဆိုရာတြင္ လူႏွစ္ဆယ္ပါသည့္ ေဘာက္တြင္ ပထမဆံုး ႏွစ္ေယာက္က စဆိုလိုက္လ်င္ အဆိုပါ သီခ်င္းစာသားကို ႏွစ္ေယာက္တစ္တဲြ ဆိုသြားၾကရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ သီခ်င္းစာသားတစ္ခုသည္ လူႏွစ္ဆယ္ရွိေသာ ေဘာက္တြင္ဆယ္ခါျပန္ဆိုသြားၾကရေပသည္။ေနာက္ဆံုးတစ္တဲြသီဆို၍ျပီးဆံုးလ်င္ ပထဆံုးအတဲြမွ
ဒုတိယသီခ်င္းစာသားကိုဆက္၍သီဆိုရသည္။                                                                                                          အသင္္မိတ္ေဆြတို႔သည္ ေကာက္စိုက္သူမတို႔ ေကာက္စိုက္ရာသို႔သြား၍ သီခ်င္းဆိုသံကို နားေထာင္ရဲပါသလား။က်ႏုပ္တို႔ မဆိုထားဘိ။ဘုန္းေတာ္ၾကီးပင္ ျဖတ္မေလ်ာက္ရဲေခ်။ေကာက္စိုက္သူမတို႔ကား ကဗ်ာဥာဏ္ရႊင္ၾကကုန္၏။အနီးမွ ျဖတ္ေလ်ာက္သြားေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ သြင္ျပင္လကၡဏာကို ၾကည္႔၍ စာခ်ိဳးတတ္ၾက၏။ဘုန္းေတာ္ၾကီး ျဖတ္ေလ်ာက္သြားလ်င္ သူတို႔ဆိုေသာ သီးခ်င္းသံကို မိတ္ေဆြတို႔ ရႈစားပါေလ။သူတို႔ သီခ်င္းသံကို ၾကားက ဘုန္းေတာ္ၾကီးလည္း ငယ္ပါကို လက္ႏွင့္မ၍ ေျပးရဖြယ္သာရွိေခ်၏။

တို႔ေက်ာင္းေတာင္က ခ်ဥ္ေပါင္ခင္း ယုန္ဖိုယုန္မဆင္း                                                                           
ဘီလူးမၾကီးက ဆြမ္းပို႔လာ ငါးတံုးပါသလား ငါးေက်ာ္ပါသလား                                                             
မေမးေကာင္းဘူး ဒကာမရယ္ အာပတ္သင့္တတ္တယ္                                                                         
အာပတ္ဆို ခ်ဳိနဲ႔လာ ဘုန္းၾကီးကာလသား                                                                                           
ကာလသားမို႔ မွန္ပါေစ ဘုန္းၾကီးလဗ်င္းေရွ                                                                                        
လဗ်င္းေရွ ေပနဲ႔ညွပ္  ဘုန္းၾကီးလေစ့ျပတ္။


ထို႔ထက္ဆိုးေသာ သီခ်င္းမ်ားလည္းရွိေခ်ေသး၏။က်ႏုပ္၏အမမ်ားသည္ က်ႏုပ္အား အားနာ၍ လည္းေကာင္း၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးဆင္းရိုက္မည္ကို ေၾကာက္၍လည္းေကာင္း ဆိုမျပၾကေခ်။ေနာက္တစ္ေခါက္ရြာေရာက္မွ ေခ်ာ့၍ ဆိုခိုင္းရဦးမည္။

ေေရႊက်င္ ၁၃ရြာ ေကာက္စိုက္သံမ်ား(၂)

ဤကဲ့သို႔ အနီး၌ျဖတ္ေလ်ွာက္သြားေသာ ပဂၢိဳလ္တို႔ကိုသာမက ေကာက္စိုက္သူမတို႔မွာ မိမိတို႔ ေကာက္စိုက္ယင္း ျမင္လိုက္ ရေသာ ေတာငွက္တိရစၧာန္တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း၍ သီဆိုတတ္ၾကေသးသည္။က်ႏုပ္တို႔ငယ္စဥ္က ပထမတန္း ျမန္မာစာ ဖတ္စာအုပ္၌ သင္ခဲ့ရဖူးေသာ ကဗ်ာကေလးကို မွတ္မိၾကဦးမည္ ထင္ပါသည္။၎တို႔ ေကာက္စိုက္ရာ ေကာက္ငန္း အနီးမွ ျဖတ္ေျပးေသာ ယုန္ကေလးကိုပင္ ၎တို႔၏ သီခ်င္းတြင္ ထည့္၍ သီဆိုၾကသည္။

ပ်ိဳေလးတို႔ ငန္းဦး   ယုန္ကူးလို႔ ေျပး                                                                                                               ၾကည့္လိုက္ၾကေဟ                                                                                                                              ေတာေျခမွာ ေရႊယုန္နက္ကယ္                                                                                                       
ထိပ္ကြက္နဲ႔ေလး။ 

ေရႊဗ်ိဳင္းျဖဴရယ္ေလ  ေရခ်ိဳကန္ရိုး                                                                                                                    ငါးေကာက္ခဲ့ ဗ်ိဳင္းေရ ဗ်ိဳင္းေရ ဗ်ိဳင္းေရ ဗ်ိဳင္းေရ ေရ။

ေလွေပၚက ၾကက္တူေရြးရယ္ ေလွေျပးတိုင္းေလွာ္ ေျပးတိုင္းေလွာ္                                                          
ေရႊခဲေရ ေတာ္ေတာ္ေလွာ္ပါ့ ေတာ္ေတာ္ေလွာ္ပါ့                                                                               
အားေတာ္ကေသး။ 

ေရွးယခင္က ယေန႔ေခတ္ကဲ့သို႔ ေရတင္စက္မ်ာ မရွိၾကေခ်ရာ လယ္နိမ့္သည့္ဘက္မွေရကို ျမင့္သည့္လယ္ ဘက္သို႔ ပို႔လိုလ်င္ ခႏြဲဆိုသည္႔ ကိရိယာကို သံုး၍  လက္ႏွင့္ထိုးတင္ၾကရသည္။ယင္းကို ခႏဲြထိုးသည္ဟု ေခၚသည္။ခႏဲြျပဳလုပ္ရန္ လူတစ္ရပ္ေက်ာ္ျမင့္ေသာ ၀ါးလံုး သို့မဟုတ္ တိုင္ငယ္သံုးေခ်ာင္းကို ၾကီဳးခ်ည္၍ ေျမျပင္တြင္ ေထာက္လိုက္ပါ။ထိုအခါ သံုးေခ်ာင္းေထာက္တိုင္ တစ္ခု ရရွိမည္။ တစ္လံေက်ာ္ေက်ာ္ရွည္ေသာ ၾကိဳးတစ္ဘက္ကို သံုးေခ်ာင္းေထာက္၏ အထက္ဘက္၌ ခ်ည္ပါေလ။ျပီးလ်င္ ႏွစ္ဂါလန္ခန္႔ဆန္႔ေသာ ေရပံုးငယ္တစ္ခုကို တစ္လံလန္႔ရွိေသာ  တုတ္တစ္ေခ်ာင္း ထိပ္တြင္   ၾကိဳးျဖင့္ ခိုင္ျမဲေအာင္ခ်ည္ပါေလ။ျပီးလ်င္ သံုးေခ်ာင္ေထာက္မွ က်ေနေသာ ၾကိဳးစကို ေရပံုးအနီး၌ ခ်ည္ပါ။သို့ဆိုလ်င္ ခႏဲြဆင္၍ ျပီးဆံုးျပီး ေရတင္၍ ရေပျပီ။ေရပံုးႏွင့္ ကပ္ခ်ည္ထားေသာ တုတ္၏ အဖ်ားမွကိုင္၍ ေအာက္ဘက္မွေရကို အေပၚလယ္ဘက္သို႔ ထိုးတင္ႏိုင္ေပျပီ။မိုးေခါင္၍ ပ်ိဳးခင္မ်ား ေရမရွိ၍ ေသမသြားရေအာင္ ခႏြဲကို သံုး၍ ေရတင္ၾကရသည္။ေကာက္စိုက္သူမ ပ်ိုေမတို႔မွာလည္း ပ်ိဳတို႔ေမာင္ ခႏြဲထိုးေနသည္ကိုပင္ ေရနက္ေအာင္ထိုးဖို႔ သီခ်င္းကေလးျဖင့္ လွမ္း၍ မွာတတ္ၾကေသးသည္။
                                                                                                                       
သံုးပင္တိုင္ ေရႊခႏဲြနဲ႔ ေရနက္ေအာင္ထိုး နက္ေအာင္ထိုး                                                                                ေရနက္ေအာင္ပါ့ ပ်ိဳ ႔ေမာင္ေထြးရဲ့ ထိုးပေလးေလး နက္ေအာင္ထိုး။   ။ 

ေကာက္စိုက္သူမေလးေတြမွာ လက္ထိပ္ကေလးေတြလည္း ရႊံ႔ထဲကို အျမဲထိုးစိုက္ေနၾကရရာ လက္စြယ္ေတြ ငုတ္လို႔ အင္မတန္မွ နာက်င္လွေရာ့မည္။ေနကပူ ေရကပူ တစ္ေနကုန္ ခါးကုန္း၍ စိုက္ၾကရရွာေလေတာ့ ခင္မ်ာကေလးေတြ ပင္ပန္းရွာၾကေရာ့မည္။သို႔ေသာ္ျငားလည္း သူတို႔ကေလးေတြမွာ သူတို႔ဆရာ ေဘာက္သူၾကီးကို အနားေပးပါဦးလို႔ တိုက္ရိုက္ မေျပာရဲရွာၾကေခ်။သီခ်င္းေလးဆို၍သာ အနားေပးဖို႔ ေျပာၾကရရွာသည္။  
                                                                                                             
သနပ္ခါး နံ႔သာေရ ေခ်ြးေတြဥလို႔ ကုန္ျပီေဟ                                                                                           ေဘာက္သူၾကီး ဆရာေရ အနားေပးမွ ေတာ္မေလ။

တစ္ေနကုန္ဆံုး၍ မိမိတို႔စိုက္ခဲ့ေသာ လယ္ကေလး ပိတ္သြားလ်ွင္လည္း ေက်းဇူးရွင္ လယ္ကေလးကို တခုတ္တရ ႏွဳတ္ဆက္ခဲ့ၾကေသးသည္။


လယ္ညိဳေရႊတံုး ပိတ္ေပေပါ့ လံုး လံုး                                                                                                  
ပိတ္ျပီလားေဟ မိေရႊတံုးေရ ျပန္အုန္းမယ္ေလ။    ။